Het karaktertype en eigenschappen van DE KAMELEON
Herken je het? Paarden die zich ontzettend snel kunnen aanpassen aan je volume en dan steeds minder op je reageren?
Ik noem dit karaktertype ‘de kameleon’. Je kan hem aantreffen bij verschillende rassen. De Fries of Irish Cob, de Fjord of Haflinger. Maar ook bij de Murgese, het Italiaanse barokke paard en alle oorspronkelijke rassen waar nog geen nervositeit ingefokt zit.
Voor de bewuste en beheerste paardenmens
Als je paard iets van deze karaktereigenschap heeft, dan moet je in de training erg alert zijn. Deze types zijn enkel geschikt voor de bewuste en meer gevorderde paardenmens, want met te weinig vaardigheden, innerlijke verfijning en lichaamsbewustzijn loop je bij dit soort paarden tegen grote problemen aan. Waarom? Omdat je deze skills nodig hebt om deze types lichtgevoelig, beweeglijk en werklustig te houden.
Stabiel en beschouwend
De Kameleon is een paard met een innerlijk zeer stabiel karakter, die niet zo snel onder de indruk is van dingen.
Hij is in essentie zachtaardig, maar daaronder kan een diep gevoelde dominantie zitten die je enkel te zien krijgt als je deze paarden innerlijk in beweging brengt. Benader je deze types verkeerd dan kunnen ze onverschillig worden, hard uit de hoek komen of je hele bestaan als mens negeren.
Wat deze types allemaal gemeen hebben is dat ze van nature niet ‘zomaar’ werklustig zijn. Daar moet je als mens iets voor doen.
Hun zin om te bewegen is matig en zeker wanneer deze beweging door een ander dan hunzelf geïnitieerd wordt.
Wel zijn ze erg ‘levens-intelligent’. Niet het type intelligentie wat je bij veel welsh cobs of arabieren terugziet: pienter met snelle leerprocessen. Nee, het is een ander soort intelligentie. Een vorm van oerwijsheid. Het vermogen om altijd het geheel te beschouwen.
Dat maakt dat ze zeer snel kunnen doorzien wie er tegenover hun staat. Hoeveel kracht diegene heeft, hoeveel ontwikkeling, hoeveel inzicht. En natuurlijk: of deze persoon voldoende kwaliteiten heeft dat ze hem/haar serieus moeten nemen. Of niet.
Uiteraard is dit hele gedrag er deels uit eigenbelang, want deze paarden zijn zuinig op hun energie. Daarom grijpen ze dan ook elke mis-inschatting van de mens aan om steeds minder te gaan doen.
Hard werken
Wat gebeurt er meestal met mensen in relatie tot deze paarden?
Ja, je ziet het misschien al voor je! De mens gaat het gedrag van zijn paard compenseren.
Hoe minder het paard doet, hoe meer de mens gaat doen! Het volume in handelingen, het gebruik van een touw of zweep gaat omhoog. In het rijden zie je dat er dan steeds meer beenhulp gebruikt wordt of dat mensen het paard gaan voortdrijven met het bekken.
Dit is helaas het laatste wat je moet doen met deze types. Want het vergroten van het volume heeft welgeteld één – misschien twee keer – effect en de derde keer wordt het al in de wind geslagen.
Geduld, precisie en verfijning
Voor jezelf als mens is dit alles behalve fijn, want je hebt snel het gevoel alsof je leegloopt bij dit soort paarden. Alles steunt op jouw en als je ophoudt met werken is er niets meer. Het vraagt erg veel van jezelf en het is vermoeiend.
De kunst is dus om dit niet te laten gebeuren.
Less is more
De way to go bij dit soort paarden is om minder te gaan doen in plaats van meer. Less is more.
De naam van dit type ‘De Kameleon’ zegt namelijk alles. Het zijn paarden die zich heel snel aanpassen aan de kleur van hun omgeving en zich dus heel snel aanpassen aan jouw volumegebruik.
Stap daarom niet in de valkuil om deze te verhogen!
Waar je werkelijk over moet praten met deze paarden is over de binnenkant die het oncomfortabel vindt om in beweging te komen, mentaal en fysiek. En dat doe je door zelf autonoom en in je kracht te blijven. Door je paard wijs te confronteren met zijn innerlijke keuzes en reacties en niet door deze van hem over te nemen en zelf twee keer zo hard te gaan werken.
Niet hetzelfde als paarden met onder-energie
Hoewel een Kameleon die onverschillig geworden is lijkt op een paard wat onder-energie heeft, is het toch niet met elkaar te vergelijken.
Onder-energie bij paarden komt meestal voort uit mentale disbalans of trauma, lichamelijk ongemak of pijn, waardoor de zin van het paard om te bewegen verdwijnt.
Het kan voortkomen uit teveel ambitie bij de eigenaar of ruiter, waardoor als het paard ingaat op wat er gevraagd wordt, de eigenaar de lat steeds hoger legt en het paard de moed verliest om nog ergens op in te gaan ‘omdat het toch nooit goed genoeg is.’
Ook kan het voortkomen uit afgeslotenheid door trauma, waarin het paard zijn leverspirit verloren is en nergens nog het plezier of nut van inziet.
Dit heeft niets vandoen met de persoonlijkheidtype van de Kameleon en de benadering van deze voorbeelden is dan ook heel anders dan die van de Kameleon.
De Kameleon is een paard die het in zijn ‘natuur en in zijn karakter’ heeft zitten om weinig onder de indruk te zijn van alles rond zich. Bij deze paarden kan je dit gedrag dus al op een zeer jonge leeftijd en in de beste omstandigheden krijgen.
Professionele begeleiding: hoe train je een Kameleon?
Meestal als ik een Kameleon tref dan is het vaak al goed mis en is het gedrag van niet meer wakker reageren op dingen al te ver gevorderd. In het ergste geval zijn dit paarden waar je bij wijze van spreken een bom naast kunt laten ontploffen en ze reageren niet meer. Ze kijken ernaar en denken: “Ah, ja….”.
Alle mogelijke volumes stellen niets meer voor.
Als je zo’n paard hebt, dan heb je vaak echt professionele begeleiding nodig. Want dit is oprecht te moeilijk om alleen op te lossen. Dit zijn dan ook één van de weinige types waarvan ik meestal tegen de eigenaar zeg dat ik de eerste 5 tot 7 keer alleen maar zélf met het paard werk – tot hij weer lichtgevoeliger is en deze lichtgevoeligheid ook weer enigszins eigen is geworden van het paard en niet zomaar weer verdwijnt als de eigenaar 1 misstap zet.
Hierna volgt een traject waarin ik de mens moet leren om heel erg in zijn eigen kracht te blijven. Niet in de valkuilen te belanden van ‘meer te gaan doen’, ‘het volume te verhogen’, ‘te hard te gaan werken’. Dit vraagt veel zelfbeheersing.
Bij dit soort paarden is het namelijk cruciaal dat je alles vanuit ‘kwaliteit’ doet. Het is cruciaal dat je eerlijk bent, dat je de verantwoordelijkheid van wat het paard moet doen, niet overneemt, maar bij het paard laat. Hiernaast is het belangrijk dat je kernachtig, maar heel subtiel blijft in wat je doet. Minder is meer, letterlijk.
Ook hoe je het proces opbouw is van belang: ‘Vraag niet teveel’, ‘stop op tijd’. Volgende keer komt wel weer de volgende stap…
En als je wel een keer volume moet gebruiken, omdat het goed voor de spirit van het paard is om een keer onverwachts uit de hoek te komen, zal je deze kort (en eenmalig) moeten gebruiken zodat je volume voor het paard compleet ongrijpbaar is. Het volume moet al weer weg zijn voor hij beseft dat het heeft plaatsgevonden.
Als hij het namelijk wel kan vastgrijpen, dan acclimatiseert hij erop en dan sta je terug bij af. Soms is hier maar 1 keer voor nodig.
Betrouwbare partners
Het zijn dus niet de makkelijkste paarden maar je leert er ontzettend veel van. En deze speciale karaktereigenschap heeft ook zeker zijn voordelen. Het zijn paarden waar je heel veilig op kunt rijden in de meest uiteenlopende omstandigheden. Zo had ik ooit een Kameleon die nog maar drie keer bereden was op een demonstratieavond. Ondanks de veelheid aan prikkels, mensen en geluiden kon je op dit paard zonder zadel gewoon wegrijden. Stabiliteit heeft ook een hele mooie kant. Als je deze paarden goed benaderd dan heb je er de meest betrouwbare partner aan.
Spontane associaties:
Stabiel, beschouwend, rustig, gemoedelijk, matige zin voor beweging, wordt snel onverschillig op volume, goed gebouwd lichaam, komt enkel mentaal en fysiek in beweging bij een nauwkeurige benadering, veilig.
Ik hoop dat deze post iets meer licht gecreëerd heeft over dit karaktertype. Wil je nog meer types leren kennen? Houd dan even de fb pagina in de gaten want er komen er nog 5 meer.
Opm. De eigenaar en het paard op de foto’s hebben samen een jaartraject van 12 maanden gevolgd om samen tot dit licht en krachtig geheel te komen. Aan het begin van dit traject kwam er nauwelijks nog beweging uit dit paard. Na 12 maanden genoot hij van het werk en heeft hij een waardige en uitdagende partner gevonden in zijn mens.