Aandacht, één van de meest gemaakte fouten in lichaamstaal

Vandaag wil ik iets schrijven over het begrip AANDACHT. Misschien zegt het woord je nu nog niet zo veel, maar hoe je omgaat met je eigen aandacht als je bij een paard bent is redelijk bepalend voor je leiderschap.

En waarom is dat dan?

Wel, voor paarden als vluchtdieren speelt het grootste gevaar zich altijd af in de buitenwereld, nooit in de kudde zelf. Sterker nog, als je naar natuurlijke harem kuddes kijkt dan zie je dat er binnen de groep enorm veel balans en harmonie leeft. Dat is ook heel logisch, want hoe krachtiger en stabieler het geheel is, hoe meer overlevingskans het heeft.

In een haremgroep vinden paarden veiligheid, ruimte tot ontwikkeling en afgestemdheid. Buiten de haremgroep daarentegen, daar leven de bedreigingen. Niet enkel van roofdieren, maar denk ook maar eens aan omgevingsfactoren zoals verraderlijke paden of rivieren waar ze doorheen moeten.

De belevingswereld van het paard

Als mens weten we uiteraard dat er niet meer zoveel gevaar in deze buitenwereld schuilt en dat we in Europa nog weinig roofdieren in het wild zullen tegenkomen. Maar voor een paard is deze belevingswereld anders. Genetisch gezien zit dit zo diep verankert in hun systeem, dat alle reacties nog steeds alert zijn op deze mogelijke gevaren.

Om te overleven als harem en om goed te kunnen functioneren geldt er daarom bij paarden een belangrijk natuurprincipe: als het gevaar van buitenaf komt en de hoogst in rang staande verantwoordelijk zijn voor de veiligheid van de groep, moeten deze voor het uitvoeren van deze taak gericht zijn op hun OMGEVING.

Dit natuurprincipe geldt eigenlijk niet alleen bij paarden eigenlijk, maar het is universeel.

Lichaamstaal

Dit natuurprincipe zie je terug in de uitstraling en de lichaamstaal van Alfa’s. Ze hebben een ruime aanwezigheid, toch zijn ze innerlijk rustig en gebalanceerd. Maar hun aandacht is altijd naar BUITEN gericht. In de wereld. Deze ruime gewaarwording zorgt ervoor dat ze zich voortdurend bewust zijn van wat er rond hun gebeurt en de mogelijke gevaren daardoor op tijd kunnen zien. Als er daadwerkelijk gevaar dreigt dan zal je ook zien dat deze dieren het GEVAAR in het vizier hebben en op zulke momenten NIET hun aandacht naar de kudde richten. Zouden ze dit wel doen vermindert dat namelijk hun inschatting- en reactievermogen. Dus dat is niet zinvol.

De andere kuddeleden daarentegen, deze richten hun aandacht wél naar de hoogst in rang staande. Zeker op de cruciale momenten. Dit zorgt ervoor dat ze de keuzes van hun Alfa’s (vluchten of blijven staan) in een fractie van een seconde opmerken en hiernaar kunnen handelen.

Een zeer functioneel systeem

Dit is dus een zeer functioneel en zinvol systeem! Het zorgt ervoor zorgt dat een hele harem afgestemd blijft en als één geheel kan opereren.

Maar stel je eens voor dat dit er niet zou zijn? Stel je voor dat de hoogst in rang staande paarden continu bezig zouden moeten zijn met de aandacht van hun kuddeleden erbij te houden omdat er teveel verdeeldheid is? Wat zou je dan krijgen? Dit zou betekenen dat ze het gevaar te laat gezien hebben en vervolgens niet vrij zijn om meteen te handelen. In de natuur kan dit niet.

Deze glasheldere aandachtstroom van alfadieren naar hun omgeving en kuddeleden naar hun alfa’s ligt aan de grondslag van hun overleving en hun bestaan. De kudde maakt met andere woorden de alfa’s vrij om hun werk te kunnen doen, altijd! Hiermee wordt de veiligheid van de hele groep gewaarborgd en ligt de verantwoordelijkheid in de handen van degene die hier ook het meest bekwaam in zijn.

Voor een paard is dit misschien nog wel één van de meest essentiële criterium van leiderschap. Zijn hele bestaan is erop gebaseerd en hangt ervan af.

Maar wat gebeurt er bij ons?

Als we dit natuurprincipe nu eens gaan vergelijken met hoe we als MENS met onze aandacht omgaan in de nabijheid van een paard, dan zul je merken dat zeer veel mensen hun aandacht meestal bij het paard hebben. En niet 360 graden in de omgeving.

Denk maar eens aan al die geijkte beelden van ruiters die voortdurend naar hun paard kijken tijdens het rijden? Of hoeveel mensen zich naar hun paard draaien op het moment dat het schrikt, met de bedoeling het paard te kalmeren?

Heel begrijpelijk en ook goed bedoeld, maar wat je paard op zo’n moment doorkrijgt van jouw communicatie is: IK RICHT ME OP JOU, DUS IK WEET HET NIET. BESLIS JIJ MAAR. “Oh Help” denkt het paard “Nu moet ik het besluiten. Vluchten dan maar!!” Vervolgens houden wij hem tegen, want dit is niet de bedoeling.

Hoe vaak verdrinken mensen niet in hun paard qua aandacht omdat ze hem aan het bewonderen zijn? Of wil je zo graag met je paard samenwerken, dat je alleen nog maar met hém bezig bent? Allemaal valkuilen dus waarmee je met je lichaamstaal en in je sociale gedrag tegen een paard vertelt dat je geen leiderschap op je neemt en dat je niet voor veiligheid kunt zorgen.

Bewust omgaan met aandacht

Bewust omgaan met je aandacht is een kunst. Het hoort bij je lichaamstaal en het vraagt wat innerlijke training om exact te weten wat je ermee doet. Leer je het krachtig te beheersen, dan is het een zeer sterk element waar je talloze boodschappen mee kunt communiceren die van zeer verfijnde aard zijn en je paard veel veiligheid kunnen bieden.

Je kan het zien als een innerlijke kwaliteit. Een paard dat je het leiderschap geeft omdat hij je waardig vindt, legt letterlijk zijn leven in jouw handen. Dit kan hij alleen uit vrije wil doen. Leiderschap is iets dat je daarom nooit af kunt dwingen. Het is te vergelijken met vertrouwen: je kan het niet nemen, je kan het alleen maar krijgen.

Wil je nog meer lezen over dit onderwerp? Dan kan dit het het vervolgdeel van Natuurlijk Leiderschap: waarom test mijn paard me uit?