Nervositeit bij paarden
Met de vele trainingen kom ik er niet aan toe om alle bijzondere paarden casussen te posten, maar deze vond ik zeker de moeite waard.
Deze post gaat over Savanne, een spring- en fokmerrie die innerlijk te maken had met een enorme hoeveelheid nervositeit en stress waardoor ze onbereikbaar in de omgang was.
In een oneliner zou ik haar proces willen beschrijven als: van furie naar zachte elegantie…
Wat een paard! Dit was geen kleintje om te handelen.
Savanne was sport gefokt en van alle paarden in dat opleidingsjaar was ze degene met de beste papieren. Maar zoals de inleiding al laat doorschemeren heeft net zij het moeilijkste proces afgelegd, want goede papieren zeggen vaak niets over de lichamelijke en psychische balans van het paard in het huidige moment. Ze zeggen iets over een mogelijke potentie, maar tegelijkertijd komen goede papieren ook meestal met een waslijst aan factoren waar je extra rekening mee moet houden. Hetzij lichamelijk, hetzij psychisch. Want een Ferrari is delicater dan een Renault.
Eerste indrukken
De eerste keer dat Savanne hier verscheen was ze groot, onstuimig en niet aanspreekbaar. Ik zie het nog voor me alsof het gisteren was. Toen ze aan het halstertouw van de weide naar de rijbak geleid werd liep ze met haar hoofd zo hoog als dat ze hem kon houden. Ze gooide haar aandacht 30 á 40 meter voor zichzelf uit en ze was letterlijk OVERAL, behalve bij haarzelf. En zéker niet bij jou!
Je kon niet langs haar heen kijken. Haar aanwezigheid nam alle ruimte in beslag en als bonus viel ze ook nog eens zo extreem over beide schouders heen waardoor ze letterlijk voortdurend tegen de mens die langs haar liep aan viel. Als je je voorstelt dat ze ruim 1.75m is dan ben je als mens dus ongeveer even groot als haar schouders.
Tja en dit was nog maar alleen het beeld vanaf de grond. Ik vond het al knap dat haar ruiter deze hele verschijning ging rijden. Dapper. Ik vergeet dan ook nooit meer het beeld van die eerste rondjes door de bak waarin Savanne haar hoofd hoger dan hoog hield, klappertandend op het bit van de kwaadheid en weggedraaide ogen. Ik hoor mezelf nog denken: ”Zo Greet, RESPECT!” Ik kruip hier namelijk niet op. Als dit ontploft dan wordt je als ruiter ontzettend door de lucht gegooid. Ik geloof dat iedereen die langs de kant zat dit nooit meer zal vergeten. We waren er allemaal even stil van.
Buiten zichzelf
Savanne was zo buiten zichzelf dat dit op een heel andere manier aangepakt moest worden. Want ook al kun je nog zo goed rijden, als een paard zo gespannen is dan KUN je het lichaam geeneens gymnastiseren.
Veel paarden worden mentaal rustiger als ze meer balans in hun lichaam ontdekken, maar Savanne was hiervoor te ver heen. Na een paar rondes hebben we dan ook besloten om niet verder te gaan met het rijden en eerst met grondwerk te beginnen om haar te laten landen.
De eerste grondwerksessie
Deze eerste grondwerksessie heb ik zelf met haar gedaan. Het meest indrukwekkende moment tijdens deze sessie was toen Savanne van het ene op het andere moment naar een staat van COMPLETE RUST ging. Het was bijna surreëel. Niemand had dit verwacht, want zoals je je kunt voorstellen ging ze in eerste instantie als een gek door de bak heen.
Wat bracht deze plotselinge omslag teweeg? Eigenlijk heel simpel. Savanne was met haar formaat zo gewend dat alles wel voor haar opzij ging. Dat maakte dat ze altijd volkomen stuurloos als een idioot door de bak kon rennen. Dwars door de ruimte van mensen heen, alsof er niemand stond.
Maar dat tweede, dwars door de ruimte van mensen rennen, dat lukte haar in deze sessie niet. Hier liep ze letterlijk tegen een krachtige muur van mijn energie aan en die heldere en consequente lichaamstaal bracht haar voor het eerst naar een diep en intens besef van zichzelf en haar omgeving.
Een mentale shift
Van blind rondrennen kwam Savanne in een paar seconde tot complete stilstand. Maar dan ook echt STIL. Er kwam geen stap meer uit.
Al haar energie zakte door haar lichaam naar beneden en ze stond beduusd, bijna uitgeput in het midden van de bak. Haar hoofd was gezakt en in het zuchten kwam een diepe ontlading alsof dit het eerste moment ooit was, in een leven vol met rennen, dat ze echt tot stilstand kwam.
De stress die haar constant overmeesterde aan de binnenkant was weg. Heel bijzonder om te zien.
Je kon haar nood en kernverlangen voor innerlijke rust tot in elke vezel van je lichaam voelen. Eindelijk, eindelijk stilstand…
We hebben daar een lange tijd stil gestaan, Savanne en ik. Voor ze weer in beweging kon komen.
Het paard wat de bak uit stapte was een totaal ander paard als het paard wat de bak in stapte.
Grondwerksessies kunnen soms zo magisch zijn.
Hardnekkige patronen hebben tijd nodig
Maar old habits die hard en hardnekkige patronen hebben tijd nodig om te veranderen. Dus toen Savanne de dag erop de rijbak in kwam was er opnieuw onrust. Dit is heel logisch want dit soort dingen hebben meer dan één sessie nodig om blijvend te veranderen.
De ingang om Savanne tot rust te krijgen was als mens dus stabiel en non-reactief zijn. Dit was voor Greet, de eigenaresse nog een hele uitdaging, zeker als je een paard naast je hebt die zo groot is in haar aanwezigheid, maar dit kwam prachtig uit de verf door dat Greet steeds opnieuw naar de kern van haar eigen kracht en kwaliteit toe ging.
Ook in deze grondwerksessie zagen we Savanne veranderen. Ze werd rustiger en kwam meer in haar eigen lijf waardoor je haar kon leiden.
De overstap naar het rijden
Pas op de derde dag van dat weekend konden we gaan rijden en omdat we een goede basis hadden neergelegd. Gelukkig zag dit er nu al heel anders uit.
Op de foto’s kan je een mooie weergave zien van het proces. De uitdrukking van een paard spreekt boekdelen vind ik altijd.
De 1ste foto is gemaakt aan het begin van de eerste dag. Nog vóór de eerste grondwerksessie. Uiteraard zie je hier een mooi paard. Verheven, statig. Maar als je goed kijkt zie je ook een paard wat een scherpe uitdrukking heeft. Haar aandacht ZO hoog houd dat ze haar lichaam niet meer voelt. Je ziet hoe verwijderd en afgesneden ze is van zichzelf en haar omgeving. De strakke bovenlip, de zorgelijkheid en onrust in haar expressie. Toch té trots en self-reliance om te steunen of te vertrouwen op een ander.
Als je dit beeld bij een paard zou zien wanneer hij iets in de omgeving spot, dan is het een zeer normale uitdrukking. Maar bij Savanne was dit het ENIGE beeld wat je te zien kreeg. Dit was haar constante staat van Zijn.
Op de 2de foto kan je Savanne zien tijdens de tweede dag wanneer Greet met haar aan het werk is. Je ziet in dit portret duidelijk de mentale shift die ze aan het maken is. Nadenkend, enigszins verward maar zacht. Kwetsbaar zelfs. Ze vindt het spannend om oude patronen en veiligheden los te laten en nieuwe toe te laten.
En dan de 3de foto. Al een heel andere uitdrukking dan op de eerste foto.
De laatste 2 foto’s zijn gemaakt tijdens de rijsessie op de derde dag. De rust en toegankelijkheid die je hier ziet, is te danken aan de basis die gecreëerd is in de vorige sessies. In combinatie met tijd en aandacht voor het opzadelen zodat er niet weer opnieuw stress ontstond. De ruiter wordt nog geassisteerd door iemand die op de grond voor extra stabiliteit kan zorgen. Dit stelt de ruiter in staat om rustiger en kwaliteitsvoller te rijden en nergens naar noodoplossingen te hoeven grijpen.
Voor de mensen die het rijtechnische beeld op deze foto niet helemaal begrijpen: de oefening voor de ruiter was hier om van lichaam tot lichaam te leren rijden. Met contact, doorgeeflijkheid, invoelingsvermogen en een constante connectie met de achterhand. Het is bedoelt om de doorstroming te activeren in het paardenlichaam en de balans te ondersteunen met de buitenteugel. Rijden met enkel een buitenteugel leert de ruiter om FEELING te ontwikkelen in je handen en het paardenlichaam nauwkeuriger te voelen. Het is een hele zuivere manier van rijden omdat het je meteen spiegelt als je iets teveel of te weinig doet.
Op deze foto’s zie je een paard veel meer geland is en nu ook pas KAN voelen wat er in haar lichaam gebeurt. Een lichaam dat overigs niet de makkelijkste is, maar daarover vertel ik later meer.
De traditionele rijkunst
In de sportwereld worden dit soort paarden vaak volledig ‘onder controle’ gehouden. Mentaal, zodat het niet te gevaarlijk wordt. Lichamelijk, tussen de benen en teugels van de ruiter omdat ze anders volledig uit elkaar vallen.
Maar een paard wat zijn aandacht zo buiten zichzelf plaatst, kan onmogelijk een vorm van zelfkennis of bewustzijn overhouden van wat je aanbiedt. Als je in dit geval niets doet met deze onrustige mentale ingesteldheid, dan kan je enkel een vorm bereiken, maar helaas geen inhoud. Want inhoud krijg je pas als het paard meedoet aan het gesprek.
Bij Savanne was de eerste stap bereikt. Een mooi startpunt om haar bewuster te maken van hoe ze met dat behoorlijk complexe lichaam van haar verantwoordelijker om kan gaan.
Wil je meer lezen? Kijk dan naar het tweede deel hoe het paardenlichaam de psyche beïnvloed