Hoe bekrachtig jij de goede momenten tijdens de training met je paard?

Beloon je je paard voor zijn prestaties? OF Erken je hem?

Misschien dat er meteen wat vraagtekens omhoog rijzen in je hoofd en dat je denk: “wat bedoeld ze? wat is dan het verschil?”
Het verschil tussen beide is zeer groot, alleen staan we er zelden bij stil. Vandaar dat ik het een mooi thema vind voor deze post.

‘Goed gedaan, braaaaaf’. Eventueel vergezeld met een klopje op de hals of iets lekkers. Je ziet en hoort het zo vaak. Logisch toch! Want je wilt je paard laten weten dat hij het goed gedaan heeft en dus beloon je hem hiervoor.

Zelfs de wetenschap zegt dat alle vormen van leren onherroepelijk verbonden zijn met belonen of straffen. Van het element straffen is inmiddels ruime tijd bewezen dat het niet zo effectief is, dus dan blijft over: belonen en negeren. Waarbij aangeraden wordt de nadruk te leggen op belonen.

Trainingssystemen zitten vol met dit bekende principe. Je beloont het gewenste gedrag – negeert het ongewenste gedrag. Resultaat: je paard vertoont steeds méér gewenst gedrag!
Je kan zelfs tegenwoordig op het internet allerlei artikelen vinden over hoe je dit het beste toepast op je kinderen. Maar het aparte is dat het niet uitmaakt hoeveel ik google, … ik kan niets vinden onder de zoektermen ‘belonen en straffen partners’ of ‘belonen en straffen vrienden’.
De handleidingen beperken zich tot kinderen of dieren, maar geen voor volwassenen.

We vinden het heel normaal. Maar is het wel zo normaal?

Ik schets even een situatie:
Stel, je bent naar een boeiende clinic, cursus of lezing geweest. Achteraf wil je graag degene die hem gegeven heeft bedanken. Wat zeg je dan? “Dat heb je goed gedaan, keurig!” OF “Dank je, ik vond dit enorm inspirerend!”

Of nog een ander voorbeeld: vrienden hebben je net geholpen met verhuizen. Bedank je hun dan met: “jullie hebben exact gedaan wat ik wilde, goed zo!” OF Dank jullie, dit was ONTZETTEND fijn!”

Zouden deze vrienden – als je ze zou bedanken in de eerste variant – een volgende keer jou nog komen helpen?
Ik denk het niet. En waarom? Omdat ze zich beledigd voelen en jou waarschijnlijk ontzettend arrogant vinden.

Een essentieel verschil

In deze twee voorbeelden lees je het essentiële verschil tussen belonen of erkennen.
Ze hebben een net iets andere woordkeuze, maar wat ze vooral anders hebben is de innerlijke INTENTIE (beweegreden) waar vanuit ze gegeven worden.
Waar ze ook enorm in verschillen is in de laag die ze bij de ander aanspreken.

“Dat heb je goed gedaan, keurig!” is een typisch voorbeeld van goed gedrag belonen om het te bevestigen. Maar eerlijkheidshalve is de echte intentie achter deze zin:

•    fijn dat je mijn ding doet!
•    OF ik ben blij met je, ALS je doet wat ik van je wil
•    OF je krijgt wat lekkers, ALS je het gewenste gedrag vertoont

Het is zo voorwaardelijk, dat het eigenlijk ronduit manipulatief is.

Belonen werkt in op de gedragslaag. Maar wij zijn méér dan ons gedrag. Zo ook je paard. Trainingssystemen die vooral de gedragslaag aanspreken, zijn in mijn ogen heel triest. Want je mist het meest essentiële stuk van je paard, namelijk wie hij IS. Bekrachtiging of stimulans is een heel belangrijk element in leren, groeien en ontwikkelen. Maar belonen is niet de enigste vorm van bekrachtiging die er bestaat en ook zeker niet de meest effectieve.

Wat is dan zo WEZENLIJK anders aan erkennen?

De zin zegt het eigenlijk al. ‘Wezenlijk’. De ander erkennen, doe je van wezen naar wezen, van kern naar kern. Het gaat niet over het gedrag, het gaat over alles wat onder dat gedrag zit. Iemand erkennen doe je niet omdat je blij bent dat hij/zij JOUW WIL gedaan heeft. Nee, dat doe je omdat je onvoorwaardelijk iets aan de ander geeft.

Dit kan bestaan uit veel dingen. Dank, enthousiasme, support, bevestiging, aanmoediging, etc. Wat ook maar op dat moment voor die unieke situatie of voor dat individuele paard klopt. Een erkenning ontstaat vanuit IK ZIE JOU. Ik zie wat je nodig hebt. Ik geef je wat je nodig hebt. Ik voeg toe aan jou zodat jij kunt groeien.

Als je je paard RIJKER wilt maken, geef hem dat!
Niet een oppervlakkige beloning voor zijn gedrag.

Ik zie jou

Vroeger gaf ik geregeld grotere demonstratie middagen waarin ik met 3 á 4 vreemde paarden werkte en aan een groter publiek uitlegde wat ik op mentaal, energetisch en lichamelijk vlak kon zien bij een paard. Wat me daarin steeds enorm opviel is dat – als ik met een paard aan het werk was en vertelde wat er allemaal in hem leefde – mensen altijd geraakt, ontroerd en stil waren. Soms zelfs met tranen in hun ogen.
Wat hun zo raakte, was in essentie niet eens dat paard, maar een diep eigen verlangen. Het verlangen om zelf OOK zo gezien te worden, zo aangevoeld te worden, zo onvoorwaardelijk te krijgen wat je nodig had. Jouw proces, jouw tijd, jouw pad en iemand die zonder oordeel, zonder zelfbelang, zonder eigen ambitie, geduldig in de tijd die voor jou klopt, doet wat er voor JOU nodig is. Zodat JIJ weer kunt helen, zodat JIJ weer kunt stralen en daardoor ONZE samenwerking rijker kan worden. De simpele woorden IK ZIE JOU, dat was hetgene wat altijd weer, de meeste indruk achter liet.

Laat je in die zin niet verleiden door de door mensen gemaakte interpretaties van de wetenschap, door systemen of methodes die je in hapklare brokken vertellen hoe je een fantastische relatie met je paard kan opbouwen. Net zoals dit nooit zal werken met je partner, zal dit ook nooit echt werken met je paard. Ze kunnen namelijk nooit de diepte en veelvoud van het leven omvatten. Leer terug te voelen, wat klopt – wat klopt niet, leer je zintuigen te scherpen, leer je intuïtie vertrouwen and use your common sense. For your own true nature knows everything!

Evenwaardigheid

Als ik met een paard werk, dan wil ik een evenwaardig wezen naast me. Met alle dieptes van zijn ziel. Met zijn kracht, zijn angst, de schakeringen van zijn persoonlijkheid. ECHT, onverbloemd. Wakker, met heldere ogen en initiatiefrijk.
Ik wil geen marionet die het gewenste gedrag vertoont. Ik wil geen paard wat doet wat ik zeg. Ik wil een paard wat hetzelfde wilt dan ik. Die het leven eert, zijn gevoeligheid leeft, zijn kracht leeft. Zelfbewust is. Waar ik mee in GESPREK kan.
En als één of meerdere van deze factoren beschadigd of on-ontwikkelt zijn, dan staat wat ik een paard geef in het kader om weer zijn eigen volle potentie te bereiken. Want als hij straalt, dan stralen WIJ ook. De ontwikkeling van mezelf in het kunnen bieden van de verfijning die nodig is om dit te bereiken heeft dit doel gediend. Altijd. Het dient niet mezelf. Dat heeft het nooit gedaan. Dat is niet nodig.
En in die 25 jaar heb ik de mooiste dingen meegemaakt en van paarden terug gekregen, maar niet omdat ik het wilde hebben! Dat vraagt van je als mens om volledig vrij te kunnen zijn van je eigen ambitie en verlangens. Een niet altijd simpele, maar wel heel zuivere weg om te bewandelen. Voor mij met paarden, de ENIGE weg om te bewandelen.

Wil je meer weten over het gedrag van paarden? Lees ook De kracht van authenticiteit in je omgang met paarden