Schud het flesje, awaken the spirit…
Ken je die oude reclame van Origina nog?
“Schud het flesje, awaken the spirit”
Dat is wat voor mij het gymnastiseren met paarden in vrijheid betekent. Niet heel letterlijk natuurlijk, maar symbolische.
Vrije gymnastisering gaat er niet over een hoop spektakel creëren waardoor je paard heel mooi gaat lopen. Het gaat ook niet over al die mooie bewegingen in conditioneren. Nee, het gaat om de spirit van je paard weer naar boven halen. Zijn kracht, trots, gratie, dapperheid. Zijn oningehouden ZELF.
Hoe je dat flesje moet schudden om deze kwaliteiten in je paard naar boven te halen, ja… dat is bij ieder paard anders. Maar het gaat erom dat je paard tot een ongeremde expressie kan komen, terwijl hij aan de binnenkant volledig beheerst en rustig is. Het gaat erom dat zijn bewegingen voortkomen vanuit zijn KERN.
Een weg van ontwikkeling
Vrije gymnastisering is een weg van ontwikkeling. Een kunst om de geest, de energie en het lichaam volledig in balans en in harmonie met elkaar te laten fungeren. Dat betekent dat het paard zich op alle vlakken in zichzelf ontwikkelt. Hoe vrij is hij? Hoe dapper is hij? Hoe sterk durft hij met zichzelf naar voren te komen? Kan hij zichzelf vólledig loslaten en heeft hij de innerlijke beheersing om hierin niet te ontsporen?
Grootsheid en beheersing, het is een nauwkeurig psychisch traject waarin je een paard uitnodigt om het mooiste van zichzelf te tonen en de meest krachtige versie van zichzelf te worden! Als je dit vanuit de kern weet te raken is het magnifiek wat zich openbaart aan gratie in de beweging en dan realiseer je je hoezeer de mentale staat het lichaam increased en ondersteund.
Bewegingen die vanuit de spirit van een paard voortkomen zijn in geen enkel geval te behalen door training. De kwaliteit daarvan is ongekend omdat er veel meer achter zit dan enkel een lichamelijke beweging.
En dan komen we eigenlijk op het volgende: wat is gymnastiseren?
Wat is gymnastiseren?
Is gymnastiseren iets van lichamelijke aard? Hoe werkt het lichaam eigenlijk echt? Is enkel kennis over de biomechanica voldoende om een paard te gymnastiseren? Of is er nog veel meer dat meespeelt in dit proces? Hoe werk dit in de vrije natuur? Als je een hengst in zijn volledige kracht, verzameld en wendbaar ziet bewegen, wat gaat daaraan vooraf?
Elke mooie krachtige beweging die een paard in vrijheid maakt komt tot stand door een PSYCHISCHE PRIKKEL.
Ik noem enkele voorbeelden:
Een hengst die je twee keer zo ruim ziet worden omdat hij een andere vreemde hengst ontmoet en zijn harem wilt beschermen; twee paarden die elkaar uitdagen tot spelen; leiderschap en rangorde die uitgekristalliseerd moeten worden. Maar ook iets veel minder spectaculair: een paard dat zichzelf over drassige ondergronden moet bewegen, een heuvel op galoppeert enz. Deze psychische prikkel maakt in het lichaam de juiste ENERGIE vrij, die nodig is voor de beweging.
Het proces wat ik nu beschrijf is veel belangrijker dan we ons realiseren!
Het maakt deel uit van waar we als mens, als paard voor gemaakt zijn. We zijn nog altijd lichaam, geest EN energie. Als we twee van de drie niet meenemen in ons bestaan kan dit niet anders dan dat er op een gegeven moment stagnering ontstaat. Vandaar dat ik het ook zelden heb over enkel de biomechanica van het paardenlichaam, maar dat voor mij het woord ‘de biodynamica’ de lading beter dekt.
Brandstof voor het lichaam
De energie die vrijkomt op basis van de psychische prikkel kan je zien als brandstof. Het ondersteunt het fysieke lichaam in de beweging. Het zet de exact juiste verhoudingen tussen alle lichaamssystemem aan die nodig zijn voor een gezonde krachtinspanning. Hart, bloedvaten, longen, biochemische processen en nog vele andere. Het biologisch systeem wordt correct en gedoseerd geactiveerd wanneer geest, energie en lichaam kloppen.
Als er geen psychische prikkel is, waardoor de energie niet geactiveerd wordt, wordt het lichaam niet voldoende ondersteund. Je mist dan een heel belangrijke schakel in het hele proces en dit is natuurlijk niet blanco voor dat fysieke lichaam. Een lichaam, hetzij van mensen – hetzij van paarden, is hier eigenlijk niet voor gemaakt. Je zou zelfs kunnen stellen dat een lichaam wat een grote inspanning moet verrichten, zonder dat de energie deze inspanning ondersteunt, een lichaam is dat geforceerd wordt. Deze laatste variant is, hoe jammer ik het ook vind om te zeggen, het geen wat ik veel terugzie in onze paardenwereld.
Het is niet altijd alleen maar technische onkunde waardoor paarden stuk gereden worden, maar ook het gebrek aan inzicht in dat een lichaam trainen meer is dan het lichaam trainen.
Het bredere geheel
Ergens verbaast het me ook niet dat we nooit breder gedacht hebben dan dat. We hebben met dressuur een natuurlijke situatie overgenomen naar een kunstmatige situatie. Als mens zijn we daarin veel gaan bestuderen, maar op een manier zoals wij dat gewend zijn: in de zichtbare en meetbare lagen. Hierdoor hebben we een aantal belangrijke essenties laten liggen, degene die iets minder zichtbaar zijn voor het oog, maar wel degelijk een belangrijke rol spelen in ons bestaan.
We zijn deze lagen niet alleen bij paarden vergeten… maar ook bij onszelf.
Dat de energie de beweging hoor te ondersteunen, geldt namelijk ook voor ons mensen. Net zoals bij paarden is deze ontzettend belangrijke kwaliteit bij ons verloren geraakt. Je komt hem wel nog heel erg tegen als je Martial Arts gaat beoefenen. Je ontdekt hem ook in dans. Maar in ons gewone dag dagelijkse leven zijn we hem eigenlijk helemaal vergeten. Hoe komt dat?
Een neocortex uit balans
Dat is de invloed van onze ‘te doen’ lijstjes. Het leven in de toekomst of het verleden. De eeuwige denkstromen aan gedachten, het piekeren, de zorgen. Alles wat onze neocortex produceert als hij niet in balans is met de rest van onszelf.
De uren dat we vanuit ons hoofd leven is exact hetgeen dat ons uit ons lichaam haalt, waardoor ons lichaam gaat functioneren als een omhulsel die ons moet brengen van punt A naar punt B. HOE we dat lichaam gebruiken om daar te komen, dat maakt niet meer zoveel uit. Als we er maar komen. Onze manier van bewegen wordt niet alleen steeds onbewuster, maar ook onvollediger waardoor op ons lichaam meer roofbouw gepleegd wordt dan je je misschien realiseert. Beweeg je lange tijd verkeert dan zijn het de pijnprikkels en de klachten die je wijzen op dit fenomeen. Maar bedenk: tegen de tijd dat je deze voelt ben je eigenlijk al grenzen over!
Voor klachten hebben we oplossingen!
Artsen, fysiotherapeuten, osteopaten, masseurs en vele véle andere. De realiteit van onze huidige maatschappij is dat deze mensen bijna TE DRUK zijn met alles voor ons op te lossen. Een overbelasting, ontstaan door een overbelasting. Dit is een “never ending story “.
Maar wat als…
Wat als we onszelf weer eens zouden gaan voelen in elke beweging die we maken? Zelfbewust en zelf beheerst. Wat als we weer bekwaam zouden worden in energie achter elke beweging te voelen zoals ik in het begin van deze post beschreef? En wat als we dat zouden doen, de hele dag door, de hele maand door, het hele jaar door, voor de rest van ons leven? Welke kwaliteit, welke verbreding, welke inzichten zou dat kunnen toevoegen in hoe we onszelf ervaren en ons paard zien?
Er is een kunst te vinden in bewegen, en in HOE te bewegen. Een kunst voor paarden, een kunst voor mensen, een kunst die onszelf verrijkt. Want of we nu paard zijn of mens, we zijn allemaal lichaam, geest en energie. Gemaakt om deze drie te zijn. En deze drie zijn er om elkaar te ondersteunen. Ze zijn alle drie nodig om ons gezond te houden.
Dus hoort onze training niet iets ruimer te zijn?
Wil je meer lezen over het gymnastiseren van paarden tijdens het rijden? Lees dan ook De invloed van een beeld